NEURO-TALKS / ΝΕΥΡΟ-ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Μια άκρως ενδιαφέρουσα παρατήρηση ήρθε τον τελευταίο καιρό από τα κέντρα αποτοξίνωσης ασθενών στενά εξαρτώμενων από τη μεθαμφεταμίνη. Πρόκειται για μια ουσία με δράση παρόμοια της κοκαΐνης, που προκαλεί διέγερση και μεγάλη αντοχή στην πίεση, στο χρόνο και αυξάνει έντονα την εγρήγορση.
Οι ασθενείς ήταν κυρίως στρατιώτες, που χρησιμοποίησαν τα φάρμακα αυτά προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις αντιξοότητες. Ήταν άνδρες και γυναίκες με περίπου το ίδιο ιστορικό και τις ίδιες δραστηριότητες στο στρατό. Πολλοί από αυτούς είχαν και τον ίδιο τόπο καταγωγής. Αυτά όλα τα στοιχεία συμβάλουν ώστε να έχουμε καλύτερη στατιστική ανάλυση για τις παρατηρήσεις που έγιναν.
Όλοι οι ασθενείς ήταν στο ίδιο πρόγραμμα απεξάρτησης και εξετάσθηκαν με την ίδια μέθοδο, κυρίως με το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, με ψυχομετρικές εξετάσεις και με το μαγνητικό τομογράφο ποζιτρονίων. Οι εξετάσεις αυτές έδιναν τη δυνατότητα στους γιατρούς να δουν πού ακριβώς είναι οι βλάβες, ποια είναι τα κέντρα που προκαλούν την εξάρτηση, αν υπάρχουν άλλοι μηχανισμοί στον εγκέφαλο, που αντιδρούν στη διαδικασία, και κυρίως, να γίνει μια πρόγνωση.
Εξετάζοντας τα αποτελέσματα πράγματι ήρθε στο φως κάτι εκπληκτικό. Πρώτον, δεν απαντούσαν στο ίδιο πρόγραμμα θεραπείας το ίδιο όλοι οι εξαρτώμενοι. Υπήρχαν κάποιοι, οι οποίοι δραστηριοποιούνταν και απεξαρτητοποιούνταν γρηγορότερα από άλλους, που αργούσαν αισθητά. Το δεύτερο και ουσιαστικότερο ήταν ότι, καθ’ όλη την εξέταση, βρέθηκε πως αυτοί που αντιδρούσαν καλύτερα στη θεραπεία απεξάρτησης ήταν αυτοί που παρουσίαζαν τη λεγόμενη ορθολογική σκέψη.
Είναι μια λειτουργία του προμετωπιαίου φλοιού στον εγκέφαλο του ανθρώπου που ελέγχει, εν δίκει εισαγγελέα, την ενστικτώδη συμπεριφορά και τις αυθόρμητες ενέργειες του εγκεφάλου. Έτσι, και στους εν λόγω εξαρτώμενους, η ορθολογική σκέψη του προμετωπιαίου λοβού κανόνιζε το όριο αντοχής που είχε ο καθένας απέναντι στο όριο που είχε στην αμφεταμίνη.
Η παρατήρηση αυτή οδηγεί στο ότι πρέπει να υπάρχει κατά κάποιο τρόπο κληρονομική προδιάθεση στη λειτουργία του προμετωπιαίου λοβού, άρα και στην εξάρτηση ή ακόμη και στη δύναμη να παλεύει τον εθισμό.
Δεδομένου ότι δρα ως τόπος κριτικής ικανότητας και γνωστικών δεξιοτήτων είδαν ότι οι προικισμένοι, πέρα από το ότι απαντούσαν γρηγορότερα στη θεραπεία, δεν είχαν και υποτροπές. Αντίθετα, εκείνοι που παρουσίαζαν υποτροπές και είχαν αργή ανταπόκριση στη θεραπεία, είχαν δυναμικά ελαττωμένη εγκεφαλική δραστηριότητα στον προμετωπιαίο φλοιό. Μάλιστα, το 80-90% αυτών, που οι εικόνες έδειχναν μια δυσλειτουργία του προμετωπιαίου λοβού, είχαν και τη χειρότερη πρόγνωση.
Ανάλογες παρατηρήσεις έγιναν και στο ηλεκτροεγκεφαλογράφημα τοξικομανών, όπου παρατηρείται μια δυσλειτουργία του μετωπιαίου λοβού, και ιδιαίτερα στον αριστερό, στους δεξιόχειρες.